در هفته‌های اخیر، خاموشی‌های پیاپی به یکی از بزرگترین چالش‌های کسب‌وکارهای دیجیتال، استارتاپ‌ها و فعالان حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شده است. این قطعی‌ها که اغلب در ساعات اوج مصرف رخ می‌دهند، تنها به قطع دسترسی کاربران به سرویس‌های آنلاین ختم نمی‌شوند، بلکه افت کیفیت خدمات، مشکلات فنی و افزایش هزینه‌های عملیاتی را نیز به همراه دارند.
وابستگی اقتصاد دیجیتال به برق پایدار
اقتصاد دیجیتال به‌شدت بر زیرساخت‌های پایدار انرژی متکی است. کوچک‌ترین اختلال در تأمین برق می‌تواند کل زنجیره فعالیت‌های آنلاین از تولید محتوا گرفته تا خدمات مالی، حمل‌ونقل هوشمند و فروش اینترنتی را مختل کند. حتی چند دقیقه خاموشی می‌تواند منجر به از دست رفتن سفارش‌ها، توقف پردازش داده‌ها و ایجاد تهدیدهای امنیتی در شبکه‌ها شود.
تهدیدی جدی برای مراکز داده و سرورها
یکی از مهم‌ترین پیامدهای خاموشی‌ها، کاهش پایداری دیتاسنترها و سرورهاست. هرچند بسیاری از مراکز داده به سیستم‌های برق اضطراری مانند UPS و ژنراتور مجهز هستند، اما قطعی‌های طولانی‌مدت فشار مضاعفی بر این تجهیزات وارد کرده و احتمال خاموشی کامل سرویس‌ها را افزایش می‌دهد. این وضعیت می‌تواند به کاهش اعتماد کاربران منجر شده و حتی باعث مهاجرت آن‌ها به سرویس‌های خارجی شود.
آسیب‌پذیری کسب‌وکارهای کوچک‌تر
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط بیش از دیگران در برابر قطعی برق آسیب می‌بینند، چرا که توانایی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پشتیبان را ندارند. فروشگاه‌های آنلاین، تیم‌های تولید محتوا، استارتاپ‌های نوپا و شرکت‌های فریلنسری بیشترین خسارت را متحمل شده‌اند؛ از کاهش درآمد گرفته تا افزایش هزینه‌ها و از دست رفتن مشتریان.
راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با بحران
کارشناسان حوزه فناوری معتقدند کاهش اثرات قطعی برق نیازمند اقداماتی جدی است. توسعه زیرساخت‌های انرژی پایدار، گسترش استفاده از منابع تجدیدپذیر، ارتقای تجهیزات برق اضطراری و راه‌اندازی مراکز داده منطقه‌ای با استانداردهای بالای پایداری می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد.
نتیجه‌گیری
با توجه به رشد سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی ایران، پایداری برق تنها یک نیاز فنی نیست، بلکه ضرورتی اقتصادی و راهبردی است. بدون تضمین این زیرساخت حیاتی، مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال با موانع جدی مواجه خواهد شد.
