اینترنت طبقاتی با اسم‌های مختلف برای عده‌ای خاص اجرا شده؛ اما مردمی که در گروه‌های خاص قرار نمی‌گیرند، دستشان از جریان آزاد اطلاعات همچنان کوتاه است.
«یعنی منی که کارگرم نباید تا آخر عمرم یوتوب ببینم؟» این کامنتی روی یکی از مطالبی است که در زومیت منتشر شده و درست‌ترین نگرانی و پرسش برای فیلترینگ برخی پلتفرم‌ها و صدالبته پدیده‌ای به نام «اینترنت طبقاتی» است. این همان چیزی است که از وزیر ارتباطات تا نماینده مجلس انکار، ولی در عمل اجرا می‌کنند.
31777 پنجم شهریور سال جاری، عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در واکنش به گزارش کمیسیون صنایع مجلس درباره بررسی کیفیت اینترنت، مطالبی را عنوان کرد که شاید مهم‌ترینش این بود که گفت:
یوتیوب و بسیاری از سایت‌هایی که فیلتر هستند، برای اقشاری نظیر دانشجویان، استادان دانشگاه‌ها، بازرگانان و تمام کسانی دردسترس است که ازلحاظ تخصصی به آن نیاز دارند. کارگروه اجازه داده است تا وزارت علوم و تمامی مجموعه‌هایی که نیازمندی‌هایی دارند، با قبول مسئولیت بدون محدودیت به این پلتفرم دسترسی داشته باشند. بنابراین، امروز هیچ بازرگان، فعال اقتصادی، دانشمند، پژوهشگر و استاد دانشگاهی را پیدا نمی‌کنید که به دسترسی به این سایت نیاز داشته و درخواست داده باشد و این درخواست ازطریق نهادهای مرتبط نظیر وزارت علوم به کارگروه ارائه شده باشد، مشکلی در دسترسی داشته باشند. یوتیوب پایگاهی برای مسائل آموزشی است و ازلحاظ قانونی این ظرفیت وجود دارد که کسی که باید ازنظر تخصصی از آن استفاده کند، به آن دسترسی داشته باشد.
او در‌ادامه تأکید کرد:
حرف ما این است همان اقتضایی که باعث شده تا برخی سایت‌ها را فیلتر کنیم، همچنان باقی است؛ مگر اینکه کارشناسان اعلام کنند که مشکل برطرف شده است؛ ولی برای افرادی که نیارمندی ضروری برای دسترسی دارند، این مشکلات مرتفع شده است.
بااین‌حال، حجت‌الاسلام مهدی باقری نگفت که این نیازسنجی را چه کسی یا کسانی و چگونه انجام خواهند داد که معلوم کند اگر کسانی جزو دسته اقشاری اعلام‌شده نبود، چه باید بکند؟
البته حتی در این گفته که «کارگروه اجازه داده است تا وزارت علوم و تمامی مجموعه‌هایی که نیازمندی‌هایی دارند، با قبول مسئولیت بدون محدودیت به این پلتفرم دسترسی داشته باشند» هم باید با دید شک نگاه کرد.
زومیت گزارش این گفته‌ها را همان روز منتشر کرد؛ مطلبی با این عنوان: «عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق: یوتیوب برای بازرگانان، دانشگاهیان و فعالان اقتصادی آزاد است» واکنش مخاطبان و کاربران زومیت به این مطلب بسیار قابل تامل است.
پیش‌از‌این، بارها در مطالب منتشر‌شده مواضع خود را درباره اینترنت طبقاتی گفته و نوشته‌ایم که ازنظر همه دغدغه‌مندان تبعیض مسلم است. چرا با اینترنت طبقاتی مخالفیم؟ چون اینترنت طبقاتی اعطای حقی بدیهی به‌عنوان امتیازی خاص است؛ چون معتقدیم اینترنت طبقاتی باعث توزیع رانت و منشأ فساد خواهد شد. علاوه‌براین، اینترنت طبقاتی در قوانین داخلی و بین‌المللی مشروعیت ندارد و... .
اگر خواستید درباره اینترنت طبقاتی که این روزها دیگر مسئولان تعارف را کنار گذاشته‌اند و به‌راحتی درباره آن حرف می‌زنند و از ایده‌اش دفاع می‌کنند، بیشتر بخوانید، مطلب «آنچه بهتر است درباره اینترنت طبقاتی بدانیم» را بخوانید.
سخن شما درباره اینترنت طبقاتی
«یعنی منی که کارگرم نباید تا آخر عمرم یوتوب ببینم؟» این اولین کامنت و نظر برای مطلب سخنان عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بود که گفته بود برخی سایت‌های فیلترشده از‌جمله یوتیوب برای برخی اقشار کاملاً باز است و آنان در حال استفاده هستند. بقیه نظرات مردمی را پای این مطلب با هم بخوانیم:
- این جماعت که تکلیفشون مشخصه ...اونایی ک از این‌جور طرح‌ها حمایت می‌کنن و می‌گن ک حق فلان قشره ک دسترسی خاصی داشته باشه؛ اونا چقدر [...] هستن واقعاً. اینا رو که می‌بینم ایمان می‌آرم به این حقیقت که #ایرانم_تسلیت.
- فرق من و این افراد در چیه؟
- دقیقاً شاید برای بچه‌های خودشون باز باشه. بقیه‌ای در کار نیست.
- نه، این واقعاً راسته؛ چون معلم خودمون (معلم درسی نه) براش باز بود. کلاً خطش سفید بود.
- توی متن نوشته «بر چه مبنایی نتیجه گرفته می‌شود که نیاز عموم به یوتیوب کمتر از نیاز متخصصان است؟» این‌جا اگه مبنا و منطق درست‌و‌حسابی وجود داشت که این‌همه به‌خاطر تصمیمات و حرف‌ها و کارهای غیر‌منطقی زجر نمی‌کشیدیم و تاوان نمی‌دادیم!!! [....]
- عیسی چند روز بعد: نه نه! ما اینترنت طبقاتی نداریم و نخواهیم داشت و همه‌چیز شایعات رو تکذیب می‌کنم.
- و بنده که عضو هیئت‌علمی دانشگاه نیستم و یک فرد عادی در جامعه هستم و نیاز به آموزش دارم، آیا من واجد‌شرایط استفاده از یوتیوب بدون محدودیت نیستم؟
- برای من دانشجو هم تا الآن که فیلتر بوده. الآن باید بریم «درخواست» بدیم که رفع فیلتر بشه؟ تازه اونم احتمالاً محدود به اینترنت خود دانشگاه باشه که عملاً به‌درد نخوره.
- همه‌ی اقشار مردم به‌نوعی «فعال اقتصادی» هستند. اکثر تحصیل‌کرده‌ها زمانی «دانشجو» بوده‌اند. چه دلیلی داره کسی در دوران دانشجویی دسترسی داشته باشه و بعد از فارغ‌التحصیلی دسترسیش قطع بشه؟ آیا درمورد تلگرام، واتساپ، فیسبوک، ردیت و اینستاگرام نمی‌شه چنین استدلالی رو آورد؟ آیا باید برای فلان کارگروه نامه‌ی کتبی ببریم و توضیح بدیم چرا به این پلتفرم‌ها نیاز داریم؟ آیا نمی‌تونند از میزان استفاده‌ی مردم از وی‌پی‌ان‌ها و حضورشون در این اپلیکیشن‌ها حتی بعد از فیلترینگ، نتیجه بگیرن که نمی‌تونن مخالف خواست مردم تصمیم بگیرن؟ آیا مردم حق ندارن بین روبیکا و ایتا و تلگرام و واتساپ و... خودشون انتخاب کنن؟
- فک کن بازرگان‌ها توی یوتیوب خودشونو به رقیباشون فقط بتونن تبلیغ کنن و فعالان اقتصادی که مخاطبشون قاعدتاً مردمه، می‌خوان بازار مالی یا ترید آموزش بدن باید برای هم‌دیگه اون‌جا حرف بزنن!
- مهم‌تر اینکه ما را به چشم چهارپایانی محتاج چوپان می‌بینند.
- یوتیوب و تمام پلتفرم‌های دیگه، بدون توجه به اینکه حاکمیت رو به خطر می‌ندازه یا خیر، حق طبیعی و قاطع تک‌به‌تک مردم ایرانه و کسی حق نداره این حق رو ضایع کنه؛ وگرنه حق‌الناس گردنشونه؛ البته اگه دین و ایمان داشته باشن. شما می‌خوای حاکمیتت به‌خاطر وجود پلتفرم‌ها به‌خطر نیفته، یه جوری کار کن یه، جوری هوای مردم رو داشته باش، یه جوری پیگیر حل مشکلات باش تا وقتی‌که دشمن با تمام وجود سعی می‌کنه ضربه بزنه، روی مردم و شما تأثیری نداشته باشه. ولی وقتی به‌جای اینکار می‌آید فیلتر می‌کنید؛ البته به قول خودتون، پس یعنی کارتون بدجور می‌لنگه و مستحق رو برگردوندن ملت هم هستید. حالا برید باز فیلتر کنید. خود گوگل و یاهو و... هنوز فیلتر نشدن و اسنپ، دیجی‌کالا، روبیکا و سایت‌های بانکی هم هنوز بدون فیلترشکن کار می‌کنن. اینا رو یادتون نره؛ گرچه بماند که با نت بدون فیلتر هم به‌سختی کار می‌کنن. سر پل صراط من و تک‌تک مردم منتظر حضور شما بی‌وجودها هستیم.
- [....] حقی که مال خودمون هست رو با منت به بعضی از رفقاشون میدن.
- در تعریف بی‌عدالتی و نابرابری، اینترنت طبقاتی جایگاهی نداره؟
- تو یوتیوب که چیزی برای فعال اقتصادی ندارد، حالا دانشجو یه حرفی. عمده سود یوتیوب برای عامه مردمه و مردم عادیه. عزیزان یوتیوب مسائل تخصصی که درس نمی‌دهند. شبکه انترتین هست. حالا یه عده کارهای تخصصی می‌کنند. کل این شبکه درحقیقت لایف استایل است.
- قشنگ اینترنت طبقاتی رو دارن می‌کنن تا پاچمون.
- واقعاً نمی‌دونم چی بگم به اونایی که ازین طرح حمایت کردن. الآن مگه یوتیوب چی هست که فیلتره؟ چرا فیلتره؟ به‌خاطر چی؟ به‌خاطر اینکه باید آپارات پول در‌بیاره با اون محتواهای مسخرش؟ نباید ما از یوتیوب استفاده کنیم؛ ولی معلما باید بتونن؟ خیلی از ماها استفادمون ۱۰ برابر اینا از یوتیوب بیشتره. این‌همه محتوای ارزشمند واسه چیه پس!
- خیالتون راحت هنوز هیچ‌کس یوتیوب نداره و بعید می‌دونم حتی برای اینترنت داخلی دانشگاه هم باز کنن. بعدشم یوتیوب هم رفع فیلتر شه، بازم خیلیا باید فیلترشکن استفاده کنن، چرا؟ چون اکثر سایت‌ها خودشون ایران رو تحریم کردن یا خیلی از امکاناتشون غیر‌قابل‌استفاده هست.
- زمان خدمت هر وقت ازمون عین برده‌ها بیگاری می‌کشیدن، پا می‌شدیم می‌رفتیم برا بیگاری. فرمانده می‌زد توی سرمون می‌گفت اسمش بیگاری نیست، همیاریه! حالا اآان اسمش اینترنت طبقاتی نیست، اسمش اینترنت تخصصیه، مسئول عزیز به بزرگی خودت ببخش که ما هی می‌گیم اینترنت طبقاتی.
- «عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق: یوتیوب برای بازرگانان و دانشگاهیان و فعالان اقتصادی آزاد است.» پس بقیه مردم چی هویجن؟ مثلاً بازرگانان و دانشگاهیان چه کار تخصصی تو یوتیوب انجام میدن؟
- من کارشناسی ارشد- معلم. یوتیوب کامل فیلتره.
- اگر این اینترنت طبقاتی نیست، پس چیه؟
- الآن من دانشجو باید درخواست بدم تا رفع فیلتر بشه؟ اونم احتمالاً فقط با اینترنت دانشگاه! خب ترجیح می‌دم از همین وی‌پی‌ان استفاده کنم.
- یک جمله تکراری و کلیشه‌ای هست که می‌گوید «درد را از هر طرف بنویسی درد است». حالا حکایت اینترنت طبقاتی است. از هر طرف که بخواهید توجیه‌اش کنید یا اسمش را عوض کنید، باز چهره کریه‌اش نمایان است.
یک سؤال می‌ماند: اگر دانشجویی درخواست داد و یوتیوبش بدون فیلتر شد، پس‌فردا که درسش تمام و فارغ‌التحصیل شد و در هیچ‌کدام از دسته‌بندی‌های اعلام شده نبود، فیلترش برمی‌گردد؟ او بعد از فارغ‌التحصیلی دیگر شایستگی داشتن یوتیوب بدون فیلتر ندارد؟
