با افزایش شمار ماهواره‌های استارلینک در مدار زمین، نگرانی اخترشناسان درباره‌ی تداخل امواج رادیویی نیز شدت گرفته است. بررسی‌های تازه نشان می‌دهد این ماهواره‌ها امواجی منتشر می‌کنند که می‌توانند توانایی ما برای دریافت سیگنال‌های بسیار ضعیف کیهانی را، به‌ویژه آن‌هایی که از نخستین لحظات شکل‌گیری ستارگان به جا مانده‌اند، مختل کنند.
ماهواره‌های استارلینک که توسط شرکت اسپیس‌ایکس برای ارائه خدمات اینترنتی راه‌اندازی شده‌اند، تابش‌های رادیویی‌ای از خود منتشر می‌کنند که در مشاهدات دقیق تلسکوپ‌های رادیویی اختلال ایجاد می‌کنند. این موضوع پیش‌تر هم دغدغه‌ی جامعه‌ی علمی بود، اما با وجود همکاری‌هایی که اسپیس‌ایکس در کاهش تداخل هنگام عبور ماهواره‌ها از فراز تلسکوپ‌های کلیدی انجام داده، همچنان مشکل به‌طور کامل برطرف نشده است.
گروهی از پژوهشگران به سرپرستی دکتر استیون تینگی از دانشگاه کرتین در استرالیا، با استفاده از مجموعه تلسکوپ‌های SKA-Low، سیگنال‌های رادیویی نزدیک به دو هزار ماهواره را ردیابی کردند. نتایج نشان داد که در برخی فرکانس‌ها، این تابش‌ها می‌توانند تا حدود یک‌سوم داده‌های علمی را دچار اختلال کنند. SKA-Low مجموعه‌ای عظیم و در حال ساخت از آنتن‌های کوچک است که با هدف مطالعه‌ی تاریخ اولیه‌ی کیهان طراحی شده است.
نگرانی بزرگ‌تر زمانی ایجاد شد که مشخص شد ماهواره‌ها حتی در باندهای فرکانسی‌ای که طبق قوانین بین‌المللی برای نجوم رادیویی محافظت‌شده هستند نیز سیگنال ساطع می‌کنند. اگرچه این تابش‌ها عمدی نیستند، اما شدت آن‌ها بسیار بالاست؛ حدود ده‌هزار برابر قوی‌تر از سیگنال‌های ضعیفی که اخترشناسان برای مطالعه ابرهای هیدروژن خنثی (بازمانده از دوران اولیه کیهان) به دنبال آن‌ها هستند.
به گفته تینگی، شدت این تابش‌ها گاهی با منابع طبیعی بسیار درخشان در آسمان برابری می‌کند، و از آنجایی که ماهواره‌ها همواره در حال حرکت‌اند، این تابش‌ها می‌توانند رصدهای دقیق را به‌طور دائمی تحت تأثیر قرار دهند.
او توضیح می‌دهد که این انتشارها احتمالاً از تجهیزات داخلی ماهواره‌ها ناشی می‌شوند که به‌صورت ناخواسته از طریق آنتن‌ها امواج رادیویی پخش می‌کنند. چون این تابش‌ها عمدی نیستند، از نظر قوانین فعلی بین‌المللی نقض محسوب نمی‌شوند؛ چرا که مقررات اتحادیهٔ بین‌المللی مخابرات (ITU) فقط انتشارهای عمدی را شامل می‌شود. با این حال، بحث‌هایی برای تنظیم مقررات جدید در این زمینه در ITU در جریان است.
یکی دیگر از پژوهشگران تیم، دیلن گریگ، تأکید می‌کند که بهترین راه‌حل، اصلاح عملکرد خود ماهواره‌هاست. او به تجربه‌ی قبلی اسپیس‌ایکس در کاهش بازتاب نوری ماهواره‌ها برای کمک به اخترشناسی نوری اشاره می‌کند و می‌گوید اقدامی مشابه در حوزه‌ی رادیویی نیز می‌تواند مؤثر باشد.
سخنگوی رصدخانه SKA-Low نیز اعلام کرده که یافته‌های اخیر با نتایج پیشین هم‌راستا هستند، اما برای دستیابی به درک دقیق‌تر از تأثیر واقعی این تداخلات، نیاز به مطالعات بیشتری داریم.
به گفته تینگی و همکارانش، نتایج این پژوهش در اختیار شرکت اسپیس‌ایکس قرار گرفته و این شرکت آمادگی خود را برای بررسی راهکارهای کاهش تداخل اعلام کرده است. با این حال، پاسخی رسمی از سوی این شرکت منتشر نشده.
تینگی هشدار می‌دهد که اگر چاره‌ای برای این تداخلات اندیشیده نشود، پژوهشگران مجبور خواهند شد با استفاده از روش‌های محاسباتی بسیار پیچیده، داده‌های نجومی را پاک‌سازی کنند؛ فرآیندی که می‌تواند منابع عظیم پردازشی را طلب کند و حتی گاهی از توان لازم برای تحلیل داده‌های علمی نیز فراتر برود.
این مقاله توسط تیم محتوای"اینترنت زمان" تهیه شده است. همراهی آگاهانه با تحولات علمی و فناوری، بخشی از رسالت ماست.
تماس با ما: 31777-081
وبسایت ما: www.31777.ir
اینستاگرام ما: 31777.ir
